Jak odżywianie wpływa na układ krwionośny?

Wiele badań pokazuje silne zależności pomiędzy układem krążenia a sposobem odżywiania, czyli najprostszym sposobem dbania o siebie. Zamiast inwestować w leczenie, warto wcześniej skupić się na profilaktyce.

Jak ułożyć puzzle?
Ludzki organizm to złożony mechanizm, który aby działać prawidłowo potrzebuje współpracy wszystkich elementów. Zaburzona praca jednego z organów powoduje zakłócenie w funkcjonowaniu kolejnych, dlatego tak ważne jest zachowanie równowagi. Dla przykładu, układ pokarmowy przetwarza pokarm i absorbuje składniki odżywcze, ale dopiero w kooperacji z układem krwionośnym rozprowadza je po organizmie. Ta współpraca nie może bezpośrednio wytworzyć życiowej energii, ale dzięki temu, że istnieje, dostarcza ją do naszych komórek poprzez krew.

Czy wiesz, że krew potrzebuje jedynie pół minuty, aby okrążyć całe ciało? Dzięki 30 sekundom harmonii i kooperacji nasz organizm funkcjonuje prawidłowo.

Dobre i złe składniki odżywcze
Węglowodany stanowią jeden z najważniejszych składników odżywczych dostarczających organizmowi energię. Rozróżniamy ich dwa rodzaje - węglowodany proste oraz węglowodany złożone. Liczne badania wskazują, iż wysokie spożycie tych pierwszych, na przykład w postaci napojów słodzonych, jest znaczącym źródłem kalorii. Przekłada się to na przyrost masy ciała i większe ryzyko rozwoju chorób z tym związanych (cukrzyca typu 2, bezdech nocny, nadciśnienie tętnicze, schorzenia układu krążenia, nowotwory).

Węglowodany złożone stanowią zdrowe źródło energii. Ich trawienie wymaga o wiele więcej czasu, dzięki czemu uczucie sytości również trwa dłużej. Dodatkowo zawierają dużą ilość błonnika, który reguluje pracę układu trawiennego. Dieta uboga w węglowodany złożone obniża liczbę komórek służących do odbudowy lub naprawy naczyń krwionośnych po uszkodzeniu. Są to tzw. komórki progenitorowe dla śródbłonka (w skrócie EPC), które odpowiadają za utrzymanie układu krążenia w dobrym stanie. Niestety uszkodzenia ścianek naczyń są punktem wyjścia dla odkładania się w nich płytki miażdżycowej.

Kolejnymi podstawowymi składnikami odżywczymi, które mają ogromny wpływ na układ krwionośny są tłuszcze. Rozróżniamy również ich dwa rodzaje, pierwsze to wielonienasycone kwasy tłuszczowe, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Stanowią również strukturalny składnik wszystkich błon komórkowych. Większa elastyczność błon i lepsze funkcjonowanie receptorów komórkowych skutkuje zmniejszeniem podatności serca na arytmię komorową oraz poprawą zdolności tętnicy do rozkurczu.

Istnieją także nasycone kwasy tłuszczowe - których co prawda potrzebujemy w codziennej diecie, jednak jemy ich zdecydowanie za dużo. Występują one m. in. w maśle, smalcu i słoninie oraz w mięsie i jego przetworach. Podnoszą one zawartość cholesterolu we krwi, co z kolei przyspiesza odkładanie się blaszki miażdżycowej w naczyniach tętniczych, a w efekcie doprowadza do rozwoju choroby niedokrwiennej serca. Przy ciężkich przypadkach chorób układu krążenia wymagających operacji często istnieje duże ryzyko powikłań. Medycyna w tym przypadku śpieszy z pomocą. Zabiegi przezskórnej angioplastyki wieńcowej, połączone są z implantacją stentów uwalniających leki (DES) są ratunkiem dla chorych z zawałem serca i wydłużają życie oraz poprawiają jego jakość u pacjentów ze stabilną chorobą wieńcową.

Również u osób cierpiących z powodu wad zastawkowych serca możliwe jest leczenia niechirurgiczne. Dobrym przykładem jest zwężenie zastawki aortalnej, metodą uniknięcia operacji na otwartym sercu jest zabieg przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej (TAVI). Protezy zastawkowe są najczęściej wszczepiane przez tętnicę udową w miejscowym znieczuleniu.

Co możemy zrobić, aby cieszyć się zdrowym sercem?
Istnieją silne zależności pomiędzy jedzeniem a układem krążenia. Aby zachować równowagę i zapobiegać chorobom oraz cieszyć się zdrowiem jak najdłużej przy istniejących już schorzeniach, warto zwrócić uwagę na poniższe produkty i włączyć je do swojej diety:

● płatki owsiane są źródłem rozpuszczalnego w wodzie błonnika, ich spożycie może znacząco wpłynąć na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi
● warzywa i owoce oraz nasiona roślin strączkowych oprócz rozpuszczalnego w wodzie błonnika zawierają antyoksydanty, które unieszkodliwiają wolne rodniki (wolne rodniki uszkadzają naczynia krwionośne, błony komórkowe, przyczyniając się do powstawania miażdżycy i jej powikłań - zawału, udaru mózgu, choroby niedokrwiennej). Dodatkowo warzywa i owoce są źródłem potasu, który bierze udział w regulacji ciśnienia krwi
● w szczególności owoce jagodowe i cytrusowe, pomidory, brokuły, borówki, czarne porzeczki, grejpfruty są dobrym źródłem antyoksydantów
● cebula, czosnek, czerwone winogrona i wino zawierają substancje o działaniu przeciwkrzepowym
● marchew i dynia zawierają najwięcej β-karotenu, który chroni naczynia krwionośne przed uszkodzeniem
● jabłka zawierają dużo pektyn, które zmniejszają stężenie złego cholesterolu (LDL)
● olej rzepakowy oraz oliwa z oliwek posiadają najmniej nasyconych kwasów tłuszczowych, są bogate w kwas oleinowy, który zmniejsza stężenie złego cholesterolu (LDL), nie powodując zmian w stężeniu HDL (dobry cholesterol).
● olej słonecznikowy i sojowy są bogatym źródłem kwasów omega-6 oraz omega-3, które w istotny sposób obniżają poziom cholesterolu
● makrela, śledzie, łosoś, tuńczyk, sardynki są bogate w wielonienasycone kwasy omega-3
● orzechy włoskie, migdały, ziarna słonecznika są źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, dodatkowo zawierają duże ilości witaminy E, niszczą wolne rodniki uszkadzające naczynia krwionośne.

Dzięki zrównoważonej diecie bogatej w powyższe, przykładowe składniki, możemy zadbać o nasz układ krążenia. Już po kilku tygodniach zmiany odżywiania można zaobserwować pozytywne efekty, czyli spadek cholesterolu czy nadciśnienia. Dodając do tego regularny wysiłek fizyczny mamy receptę na długie i szczęśliwe życie.

* Artykuł powstał na potrzeby kampanii społecznej realizowanej przez Polskie Towarzystwo Kardiologiczne (PTK), European Society of Cardiology (ESC), European Association of Percutaneous Cardiovascular Interventions (EAPCI) oraz Asocjację Interwencji Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (AISN PTK)

Więcej na: www.stawkatozycie.pl