W ramach cyklu „Poczet Chemików Polskich” zainicjowanego przez firmę PPG przedstawiamy sylwetkę Irène Joliot-Curie, jednej z kobiecych osobowości, która zrewolucjonizowała świat nauki. Irène, starsza córka Marii Skłodowskiej-Curie i Piotra Curie, urodziła się w Paryżu w 1897 roku. Do dwunastego roku życia odbierała edukację w domu, w niewielkiej „szkole”, stworzonej przez wybitnych uczonych. Nauczycielami byli: sama Maria Skłodowska-Curie (fizyka), Paul Langevin (matematyka), Jean Perrin (chemia).
Irène Joliot-Curie odziedziczyła wiele cech charakteru po rodzicach, również ich naukowy geniusz. Miała silną osobowość, była naturalna, bezpośrednia i samowystarczalna. Jako dziecko miała kontakt z ojczyzną matki – wakacje spędzała m.in. w Kościelisku, w posiadłości Bronisławy i Kazimierza Dłuskich, co więcej młoda Irène mówiła po polsku.
Miłośniczka… ju-jitsu
Wpojone przez matkę Marię zamiłowanie do sportu towarzyszyło Irène przez całe życie. Jeździła na rowerze i łyżwach, doskonale pływała, uwielbiała też jazdę konno i narciarstwo. Zaskakujący może być fakt, że starsza córka Marii Skłodowskiej-Curie interesowała się też wschodnimi sztukami walki, które propagowała. W 1936 r. wraz z dziennikarzem Charlesem Faroux założyła w Paryżu klub o nazwie "Jiu-jitsu Club de France", w którym nauczano tej tradycyjnej japońskiej techniki walki wręcz.
Peugeot, czyli mobilny punkt rentgenowski
W 1914 r. Irena ukończyła nowatorską szkołę Collège Sévigné i rozpoczęła studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym na Sorbonie, co zbiegło się z wybuchem I Wojny Światowej. W 1916 r. dołączyła do swojej matki i wspólnie organizowały służbę radiologiczną we francuskim Czerwonym Krzyżu. Irène wraz z matką jeździła po ogarniętą wojną Europie Peugeotem, w którym miały "mobilny punkt rentgenowski". Maria Skłodowska-Curie przerobiła swojego peugeota na wóz radiologiczny, którego nazywano na jej cześć "Małym Curie". To właśnie tam robiły prześwietlenia rannym żołnierzom. Irène zajmowała się też szkoleniami - prowadziła m.in. lekcje na terenie Belgii dla miejscowych lekarzy. Za swoją postawę w czasie I Wojny Światowej została odznaczona przez rząd francuski orderem.
Naukowiec, żona, matka, noblistka
Irène Joliot-Curie urodziła się w czasach tworzenia nauki o radioaktywności, a całe życie zawodowe poświęciła jej badaniu. Po wojnie, w 1921 r. ukazała się jej pierwsza praca naukowa, poświęcona wyznaczeniu masy atomowej chloru pochodzącego z różnych minerałów. W doktoracie obronionym w roku 1925 badała cząstki alfa wysyłane przez polon. Pisał o niej nawet "New York Times”: „Tysięczny tłum wypełnił salę konferencyjną, kiedy córka dwojga niezrównanych geniuszy naszej epoki spokojnie odczytywała swoją znakomitą pracę1".
9 października 1926 r. Irène Curie poślubiła o dwa i pół roku młodszego od siebie Frédérica Joliot, inżyniera fizyka, który od 1925 r. zaczął pracować jako asystent Marii Skłodowskiej-Curie w Instytucie Radowym. Mieli dwoje dzieci - Hélène i Pierre’a.
Duet Joliot odkrył sztuczną promieniotwórczość. Było to jedno z najważniejszych odkryć XX stulecia - wielki triumf tandemu Joliot-Curie, który w 1935 r. zaowocował Nagrodą Nobla z chemii w uznaniu za odkrycie sztucznej promieniotwórczości – syntezy nowych nuklidów promieniotwórczych. Dzięki temu odkryciu promieniotwórcze izotopy stosowane m.in. w medycynie mogły być wytwarzane szybko i tanio, w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie. Wykorzystuje się je m.in. przy leczeniu nadczynności tarczycy. Irène Joliot-Curie została drugą kobietą w historii, która otrzymała Nagrodę Nobla.
Niezwykłe dokonania naukowe
W ciągu 34 lat swej działalności naukowej Irène Joliot-Curie ogłosiła drukiem, jako autorka lub współautorka, 76 oryginalnych prac badawczych, w tym 33 wspólnie z mężem Frédéricem. Publikacje poświęcone były różnym aspektom promieniotwórczości. Za zasługi naukowe kilkanaście uniwersytetów z całego świata nadało jej doktorat honorowy. Warto nadmienić, że jednocześnie jej zapał do badań naukowych był tak duży, że nawet pogarszający się stan zdrowia nie mógł powstrzymać Irène od pracy w laboratorium.
Państwo Joliot-Curie często odwiedzali Polskę. Najczęściej ze względu na rocznice związane z Marią Skłodowską-Curie. Małżonkowie byli m.in. "gwiazdami" Światowego Kongresu Intelektualistów w Obronie Pokoju, który odbył się we Wrocławiu w 1948 r. Niedługo po tym wydarzeniu stan jej zdrowia zaczął się pogarszać. Irène Joliot-Curie zmarła w Paryżu 17 marca 1956 roku na białaczkę. Dwa lata później umarł Frédéric. Oboje pochowani są na podparyskim cmentarzu w Sceaux. Irène Joliot-Curie jest przykładem genialnej naukowczyni, która w patriarchalnym świecie nauki odniosła sukces i na zawsze zapisała się w historii. Wiek XX przyniósł niebywały wzrost znaczenia kobiet we wszystkich dziedzinach nauki.
Wasze Komentarze
Jeszcze nie skomentowano powyższego artykułu.Wszystkie komentarze są własnością ich autorów. Autor ponosi pełną odpowiedzialność za treść wpisu. Jeżeli wynikną z tego konsekwencje prawne, planetakobiet.com.pl może przekazać wszelkie informacje stronom zainteresowanym na temat danego użytkownika oraz pomóc w jego zlokalizowaniu.