Adriatycka epopeja. Ivan Meštrović

Od 25 lipca w Galerii MCK w Krakowie po raz pierwszy w Polsce prezentowane będą prace genialnego rzeźbiarza znad Adriatyku – Ivana Meštrovića (1883–1962), ukazujące wyjątkowe bogactwo i różnorodność artystycznej działalności największego chorwackiego artysty XX wieku.

Urodził się w 1883 roku w chłopskiej rodzinie. Do momentu wstąpienia na Akademię Sztuk Pięknych w Wiedniu nie odebrał żadnej sformalizowanej edukacji i dopiero przed rozpoczęciem nauki, na specjalnym kursie, nauczył się pisać i czytać po niemiecku. Nie przeszkodziło mu to już w 1911 roku, w wieku 28 lat, zdobyć za swą rzeźbę Grand Prix na wystawie światowej w Rzymie (nagrodę za malarstwo otrzymał mistrz wiedeńskiej secesji, Gustav Klimt). Po drugiej wojnie światowej wyemigrował do USA, gdzie został profesorem rzeźby na Uniwersytecie Syracuse, a następnie Notre Dame. Zmarł w 1962 roku w South Bend w Stanach Zjednoczonych. Pochowano go w rodzinnym mauzoleum na wzgórzu niedaleko wsi Otavice w Chorwacji.

Genialny rzeźbiarz z Dalmacji był pierwszym artystą, któremu za życia zorganizowano indywidualną wystawą w Metropolitan Museum of Modern Art w Nowym Jorku. O znaczeniu Meštrovića dla rodaków świadczy choćby to, że reprodukcja jednej z jego ikonicznych rzeźb znalazła się w chorwackim paszporcie. Wystawa Adriatycka epopeja to pierwsza w Polsce prezentacja prac Meštrovicia, a zarazem sztuki chorwackiej najwyższej klasy.

Rzeźbił popiersia polityków, bohaterów ludowych, projektował mauzolea i wielkie realizacje architektoniczne. W 1. połowie XX wieku uchodził za geniusza rzeźby monumentalnej. W wyjątkowy sposób łączył ją z architekturą i urbanistyką. W jego twórczości urzeczywistniła się osobliwa synteza idiomów estetycznych, w której zachodnioeuropejskie kody – klasyczne, impresjonistyczne i secesyjne – zostały wzbogacone o ludowo‑bałkańską nutę epicką. Nigdy nie dał się zwieść awangardowym prądom czy bieżącym modom. Uznaje się, że dzieła tego artysty są metaforą losu Chorwatów, którzy znaleźli się na rozdrożu najważniejszych prądów cywilizacyjnych Europy: chrześcijaństwa i islamu, prawosławia i katolicyzmu, kultury elitarnej i ludowej, Śródziemnomorza i Europy Środkowej. Wszystkie te pierwiastki ścierają się ze sobą, tworząc bogatą mozaikę kulturową, dla której trudno znaleźć jeden mianownik.

Talent Meštrovicia zmienił krajobraz licznych miast, zarówno w Europie, jak i za oceanem. Do najważniejszych jego dzieł należą: pomnik Juraja Strossmayera w Zagrzebiu, pomnik Grgura Ninskiego (Grzegorza z Ninu) w Splicie, słynny pomnik Indian w Chicago oraz studnia św. Jakuba w uniwersytecie Notre Dame (South Bend, USA). Na uwagę zasługuje fakt, że stanął do międzynarodowego konkursu na pomnik Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Jednak realizację projektu przerwał wybuch II wojny światowej.

Ekspozycja przygotowywana została we współpracy z Muzeji Ivana Meštrovicia: Galerija Meštrović w Splicie i Atelijer Meštrović w Zagrzebiu.

Adriatycka epopeja. Ivan Meštrović
25 lipca – 5 listopada 2017 (wernisaż 24 lipca, godz. 18.00)
Galeria Międzynarodowego Centrum Kultury, Kraków, Rynek Główny 25
Godziny otwarcia Galerii MCK: wtorek–niedziela 11.00–19.00 (ostatnie wejście 18:30)
Ceny biletów: 12 zł (pełnopłatny), 7 zł (ulgowy), 20 zł (rodzinny)
W każdy wtorek i środę w godzinach 11.00–12.00
HAPPY HOUR – wstęp na wystawę za 1 zł.
W każdą niedzielę, w cenie biletu zwiedzanie wystawy z przewodnikiem: godz. 12.00 w języku polskim i godz. 16.00 w języku angielskim.

Wystawie towarzyszy katalog w polsko–angielskiej wersji językowej oraz cykl wykładów, spotkań i zajęć edukacyjnych pogłębiający i poszerzający jej tematykę.

Wystawa pod Honorowym Patronatem: Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej dr. Andrzeja Dudy i Prezydent Republiki Chorwacji Kolindy Grabar-Kitarović.

Komitet Naukowy Wystawy: prof. dr hab. Jacek Majchrowski – przewodniczący, dr Andrea Bekić, dr hab. Maciej Czerwiński, mec. Jacek Żuławski.